Вьетнамдын, цивилизациянын жана маданияттын — УСТАРЛАР
Hits: 191
PIERRE HUARD тарабынан1
(École Française d'Extreme-Orient университетинин ардактуу мүчөсү)
жана MAURICE DURAND2
(École Française d'Extreme-Orient уюмунун мүчөсү3)
Ревизияланган 3-басылышы 1998-ж. Imprimerie Nationale Париж,
Bтамактануу жана кийим техникасына өзүн арнагандардан тышкары (XIV, XV, XVI бөлүмдөрдү караңыз), усталар, балким, төмөнкүчө бөлүнөт:
1° Металлда иштеген усталар (калайлар, коло негиздөөчүлөр, зергерлер, ниеллисттер, монета куюучулар, курал өндүрүүчүлөр);
2° Керамист усталар (карапачылар, чопо жасоочулар, фарфор жасоочулар, кафель жасоочулар, кирпич жасоочулар);
3° Жыгач устундо иштеген усталар (жыгач усталар, шкаф жасоочулар, жыгач усталар, принтерлер, кагаз жасоочулар, деңиз жыгач усталары, скульпторлор);
4° Текстиль иштерин аткарган усталар (пахтачылар, джут, рамий же жибек токуучулар, себетчилер, парусчулар, арканчылар, кол чатырчылар, килемчилер, баштыкчылар, сокурчулар, калпакчылар, чапанчылар жана гамакчылар);
5° Булгаарыда иштеген усталар (булгаарычылар жана бут кийим тигуучулер);
6° лак жасоочу усталар;
7° Жыгачтан жана таштан жасалган скульпторлор;
8° кабык, мүйүз жана пилдин сөөгүнөн жасалган усталар;
9° Сыйынуу объектилерин жасаган усталар.
A бул усталардын басымдуу бөлүгү эркин жумушчулар болгон. Бирок Huế соту сүрөтчүнү устадан айырмалап, саймачыларды, оюмчуларды, ниеллисттерди, лакчыларды, скульпторлорду, пил сөөгүн жасоочу жана зергерлерди камтыган нукура мамлекеттик устаканалары болгон.
Vиетнамдык аспаптар жөнөкөй, жеңил, жасоого оңой, акылдуу уста сабырдуу болуп, убактысын үнөмдөөгө аракет кылбай чечиши керек болгон көйгөйлөргө эң сонун ылайыкташтырылган.
Sбригадалар жана болттор көбүнчө жыгач бурчтары менен алмаштырылат. Учурдагы колдонулуучу шаймандар: рычагдар, эстакадалар, жыгач бөлүүчү клиналар, шире пресстери, [188-бет] тиштүү дөңгөлөктөр, октун дарагы жана локомотив дөңгөлөктөрү, гидравликалык күч. (суу тегирмендери, күрүч кабыгы), педалдык адам моторлору, себүүчү тырмалар, кичинекей дөңгөлөктөр жана поршеньдер (анын келип чыгышы кытай-вьетнамдык маданияттын өзүн адистештирип алган түштүк-чыгыш синтетикалык маданиятына кайтып баргандай көрүнгөн).
Mercier бул куралдардын өзгөчөлүктөрүн жакшы баса белгилеген. Бирок, биз бул темада эквиваленттен алыспыз Рудольф Хаммердин Кытайы жумуштан.
Cсалчылар ошол эле учурда соодагерлер. Like РИМДИКТЕРГЕ ЖАЗЫЛГАН КАТЫ жана орто кылымдардагы европалыктар калем жана сыя менен эсептешпей туруп эсеп-кысаптарын жүргүзүшөт. Мындай эсептөөлөр кытай абакусу менен алмаштырылган. Бир сыпаты Луонг Винх (1463-жылы дарыгер) деген арифметикалык эмгек.Toán pháp đại thành« (Толук эсептөө ыкмасы) Бул китепти өзгөртүү болушу мүмкүн Vũ Hũu, анын замандаштарынын бири абакус менен мамиле кылууда. Кытайлык соодагерлер абакусту дагы деле колдонушат, бирок вьетнамдык кесиптештери андан баш тартышкан окшойт. Деспиеррес бул тууралуу жакында изилдөө жүргүзгөн.
Sхоп-белгилери кээде ээлеринин ысымдарын көрсөтүп турат. Алар көбүнчө эки, кээде үч кытай тамгасынан турган соода аталышын гана чыгарышат (же алардын латын транскрипциясы) алгылыктуу деп эсептелет.
Tал мүнөзү xương (кытайча транскрипция tch'ang) дегенди билдирет"көркү«Жана»жагымдуулук” берет Vĩnh Phát Xương «түбөлүктүү гүлдөп-өнүгүү» же Mỹ Xương "Сүйкүмдүү көрк". Башка соода аталыштары болушу мүмкүн Vạn Bảo (он миң асыл таш), Đại Hưng (чоң өсүш), Quý Ký (асыл белги) жана Yên Thành (кемчиликсиз тынчтык).
A соодагерлер арасында đõt vía đốt van практикасы болгон.
CКардарлар бир убакта ээ болушу мүмкүн vía lành or Vía Tốt (жакшы жан, жагымдуу жүрөк), башка убакта аркылуу xấu or vía dữ (жаман, жаман жандар). Биринчи кардардын жүрөгү болсо жаман or dữ ал дүкөндөн эч нерсе сатып албай, узак соодалашуудан кийин чыгып кетет, демек, кийинки кардарлар аны туурап алышы мүмкүн.
IМындай учурда дүкөндүн ээси өзүнүн калпагынын жети кичинекей саманын, эгер кардар эркек болсо, тогуз даанасын, эгер кардар аял болсо, кесүү жана өрттөп жиберүү кырсыктын алдын алуусу керек. Ал ошол эле учурда төмөнкү дубаны айтат:
Đốt vía, đốt van, đốt thằng rắn gan, đốt con rắn ruột, lành vía thì ở, dữ vía thì đi.
«Жандарды күйгүзөм, таш боор, таш боор аялды күйгүзүп, жакшы жандар калсын, жамандар кетсин деп тилейм.. «
AОшол эле ырым-жырымга таянган каракчылар операция баштаган сайын биринчи жолуккан адамды өлтүрүшөт.
Bibliography
+ J. Silvestre. Аннамдын жана Француз Кочин-кытайдын акчаларын жана медалдарын изилдөөдө жана классификациялоодо колдонулуучу белгилер (Сайгон, Imprimerie nationale, 1883).
+ ГБ Гловер. Кытай, аннам, жапон, корей монеталарынын табактары, Кытай өкмөтүнүн тумары катары колдонулган монеталардын жана жеке купюралардын (Норонха жана Ко Гонконг, 1895).
+ Лемире. Индокытайдын байыркы жана азыркы искусствосу жана культу (Париж, Шаламель). Конференция 29-декабрда болгон Sociéte francaise des Ingénieurs coloniaux.
+ Дезире Лакруа. Аннамдык нумизматика, 1900.
+ Поучат. Тонкиндеги Joss-sticks өнөр жайы, Revue Indochinoise, 1910–1911.
+ Кордиер. Аннамалык искусство боюнча, Revue Indochinoise, 1912-ж.
+ Марсель Бернаноза. Тонкиндин искусство ишмерлери (Металлдын жасалгасы, Зергерлер), Revue Indochinoise, Ns 20, 1913-жылдын июль-декабрында, б. 279–290.
+ А. Барботин. Тонкиндеги петарда өнөр жайы, Bulletin Economique de l'Indochine, 1913-жылдын сентябрь-октябрь айларында.
+ Р. Орбанд. Minh Mạng көркөм коло, BAVH-да, 1914-ж.
+ Л. Кадиер. Ху, BAVH-да, 1919-ж.
+ M. Bernanose. Тонкиндеги декоративдик искусство, Париж, 1922.
+ C. Gravelle. Аннамдык искусство, BAVH-да, 1925-ж.
+ Альберт Дюриер. Annamese жасалгасы, Париж 1926.
+ Бокарно (Клод). Индокытайдагы көркөм окуу жайларынын керамикалык бөлүмдөрүн колдонуу үчүн керамикалык технологиялык элементтер, Ханой, 1930.
+ Л Гилберт. Аннамдагы енер жай, BAVH-да, 1931-ж.
+ Лемассон. Тонкинез дельтасында балык өстүрүү ыкмалары жөнүндө маалымат, 1993, с.707.
+ H. Гурдон. Art of Annam, Париж, 1933.
+ Тан Транг Хой. Quảng Nam дөңгөлөктөрү жана Thừa Thiên нориасынын калактары, 1935, стр. 349.
+ Guilleminet. Quảng Ngãi Нориасы, BAVH-да, 1926-ж.
+ Guilleminet. Аннамэсин алиментинде соя базасы даярдалат, Bulletin économique de l'Indochine, 1935-ж.
+ L. Feunteun. Кочинчинада өрдөктүн жумурткаларын жасалма жол менен чыгаруу, Bulletin Economique de l'Indochine, 1935, б. 231.
[214]
+ Rudolf P. Hummel. Кытай жумушта, 1937.
+ Мерсиер, Аннамдык усталардын аспаптары, BEFEO-да, 1937-ж.
+ RPY Laubie. Тонкиндеги популярдуу сүрөттөр, BAVH-да, 1931-ж.
+ П. Гуру. Тонкин дельтасында айыл өнөр жайы, Географиянын Эл аралык конгресси, 1938.
+ П. Гуру. Тонкиндеги кытай анис дарагы (Тонкинде айыл чарба кызматтарынын коммюникеси), 1938, б. 966.
+ Ч. Crevost. Тонкиндин жумушчу табы женундегу ацгемелешуулер, 1939.
+ G. de Coral Remusat. Аннам искусствосу, мусулман искусствосу, Extreme-Orient, Париж, 1939-ж.
+ Nguyễn Văn Tố. Аннамдык искусстводогу адамдын жүзү, CEFEO, №18, 1st триместр 1939.
+ Анри Бушон. Түпкүлүктүү жумушчу табы жана кошумча өнөр, Индокытайда, 26 сентябрь. 1940.
+ X… — Чарльз Кревост. Тонкиндик жумушчу табынын аниматору, Индокытайда, 15-июнь, 1944-жыл.
+ Công nghệ thiệt hành (практикалык тармактар), Revue de Vulgarisation, Сайгон, 1940-ж.
+ Passignat. Ханойдун мастерлери-иаккерлери, Индокытайда 6-жылдын 1941-февралында.
+ Passignat. лак, Индокытайда, 25-декабрь, 1941-жыл.
+ Passignat. пилдин сөөгү, Индокытайда 15-жылдын 1942-январы.
+ Тынч (Р.) Аннамдардын салттуу техникасы: Woodcut, Индокытайда, 1-октябрь, 1942-жыл.
+ Nguyễn Xuân Nghi каймана аты Тын Лам, Lược khảo mỹ thuật Việt Nam (Вьетнам искусствосунун контуру), Ханой, Тунки басмаканасы, 1942-ж.
+ L. Bezacier. Аннам искусствосу боюнча очерк, Ханой, 1944.
+ Пол Буде. Аннам кагазы, Индокытайда 27-жылы 17-январда жана 1944-февралда.
+ Mạnh Quỳnh. Теттин популярдуу жыгач оюмдарынын келип чыгышы жана мааниси, Индокытайда 10-жылдын 1945-февралы.
+ Crevost et Petelot. Индокытайдын продукцияларынын каталогу, том VI. Танниндер жана тинкториалдар (1941). [Продукциялардын вьетнамча аталыштары берилген].
+ Август Шевалье. Тонкиндин токойлорунун жана башка токой продуктыларынын биринчи инвентаризациясы, Ханой, Идео, 1919. (вьетнамча аттары берилген).
+ Lecomte. Индокытайдын токойлору, Agence Economique de l'Indochine, Париж, 1926-ж.
+ Р. Бултоо. Bình Định провинциясында карапа өндүрүшү боюнча эскертүүлөр, in BAVH, 1927, s. 149 жана 184 (ар кандай карапалардын жакшы тизмесин камтыйт Pacify жана алардын фигуралары, ошондой эле жергиликтүү аттары).
+ Despierres. Кытай абакусу, Суд-Эстте, 1951-ж.
NOTES :
◊ Булак: Connaisance du Vietnam, PIERRE HUARD & MAURICE DURAND, Revised 3rd Edition 1998, Imprimerie Nationale Париж, École Française D'Extrême-Orient, Ханой - Которгон VU THIEN KIM - NGUYEN PHAN ST Minh Nhat нын архиви.
◊ Баш аты, өзгөчөлөнгөн сепия сүрөтү жана бардык цитаталар тарабынан коюлган Пан Т ТУ - thanhdiavietnamhoc.com
КӨБҮРӨӨК БЕР :
◊ Connaisance du Viet Nam – Түп нускасы – fr.VersiGoo
◊ Connaisance du Vietnam – вьетнамдык версия – vi.VersiGoo
◊ Connaisance du Viet Nam – All VersiGoo (жапон, орус, румын, испан, корей,…
БАН TU чт
5 / 2022